१९ नोव्हेंबर रोजी, सिंगापूरच्या आशिया न्यूज चॅनेलच्या वेबसाइटने एक लेख प्रकाशित केला ज्याचे शीर्षक होते: चीन या प्रमुख धातूंचा राजा आहे. पुरवठा युद्धाने आग्नेय आशियाला त्यात ओढले आहे. जागतिक उच्च-तंत्रज्ञान अनुप्रयोग चालविण्यासाठी आवश्यक असलेल्या प्रमुख धातूंमध्ये चीनचे वर्चस्व कोण मोडू शकते? काही देश चीनच्या बाहेर या संसाधनांचा शोध घेत असताना, मलेशियन सरकारने गेल्या महिन्यात घोषणा केली की ते ... ला परवानगी देईल.दुर्मिळ पृथ्वीपहांग राज्यातील कुआंतान जवळील कारखाना प्रक्रिया सुरू ठेवेलदुर्मिळ पृथ्वी. हा कारखाना चीनबाहेरील सर्वात मोठी दुर्मिळ पृथ्वी प्रक्रिया कंपनी आणि ऑस्ट्रेलियन खाण कंपनी लिनस द्वारे चालवला जातो. परंतु इतिहासाची पुनरावृत्ती होण्याची लोकांना चिंता आहे. १९९४ मध्ये, एकदुर्मिळ पृथ्वीकुआंतानपासून ५ तासांच्या अंतरावर असलेला प्रक्रिया प्रकल्प बंद करण्यात आला कारण स्थानिक समुदायात तो जन्मजात दोष आणि ल्युकेमियाचा दोषी मानला जात होता. हा कारखाना एका जपानी कंपनीद्वारे चालवला जातो आणि त्यात दीर्घकालीन कचरा प्रक्रिया सुविधांचा अभाव आहे, ज्यामुळे रेडिएशन गळती होते आणि परिसरात प्रदूषण होते.
अलिकडच्या भू-राजकीय तणावामुळे, विशेषतः अमेरिका आणि चीनमधील, महत्त्वाच्या धातू संसाधनांसाठी स्पर्धा तीव्र होत चालली आहे. न्यू साउथ वेल्स विद्यापीठातील सेंटर फॉर सस्टेनेबल मटेरियल्स रिसर्च अँड टेक्नॉलॉजीच्या संचालक विना सहावाला म्हणाल्या, “कारण (दुर्मिळ पृथ्वी) इतके 'दुर्मिळ' आहेत कारण काढणे खूप गुंतागुंतीचे आहे. तरीहीदुर्मिळ पृथ्वीजग व्यापणाऱ्या प्रकल्पांमध्ये, चीन वेगळा दिसतो, गेल्या वर्षी जागतिक उत्पादनात ७०% वाटा होता, अमेरिकेचा वाटा १४% होता, त्यानंतर ऑस्ट्रेलिया आणि म्यानमारसारखे देश येतात." पण अमेरिकेलाही निर्यात करण्याची गरज आहेदुर्मिळ पृथ्वीकच्चा माल प्रक्रिया करण्यासाठी चीनला पाठवला जातो. सिडनी विद्यापीठातील ऑस्ट्रेलिया चायना रिलेशन्स रिसर्च इन्स्टिट्यूटमधील असोसिएट प्रोफेसर झांग यू म्हणाले, “जगभरात पुरेसा खनिज साठा आहे जो पुरवतोदुर्मिळ पृथ्वी. पण प्रक्रिया तंत्रज्ञानावर कोण नियंत्रण ठेवते यावर मुख्य भर आहे. चीन हा जगातील एकमेव देश आहे जो १७ देशांच्या संपूर्ण मूल्य साखळीला व्यापण्याची क्षमता ठेवतो.दुर्मिळ पृथ्वीघटक... केवळ तंत्रज्ञानातच नाही तर कचरा व्यवस्थापनातही त्याचे फायदे निर्माण झाले आहेत.
लिनस कंपनीचे प्रमुख लकाझे यांनी २०१८ मध्ये सांगितले की, या क्षेत्रात अंदाजे १०० पीएचडी आहेत.दुर्मिळ पृथ्वीचीनमध्ये अर्ज. पाश्चात्य देशांमध्ये, एकही नाही. हे केवळ प्रतिभेबद्दल नाही तर मनुष्यबळाबद्दल देखील आहे. झांग यू म्हणाले, “चीनने संबंधित संशोधन संस्थांमध्ये हजारो अभियंत्यांना नियुक्त केले आहेदुर्मिळ पृथ्वीप्रक्रिया. या बाबतीत, इतर कोणताही देश चीनशी स्पर्धा करू शकत नाही." वेगळे करण्याची प्रक्रियादुर्मिळ पृथ्वीहे काम श्रम-केंद्रित आहे आणि पर्यावरण आणि मानवी आरोग्यासाठी देखील हानिकारक असू शकते. तथापि, चीनला या क्षेत्रात दशकांचा अनुभव आहे आणि तो इतर देशांपेक्षा स्वस्त काम करत आहे. जर पाश्चात्य देशांना देशांतर्गत दुर्मिळ पृथ्वी वेगळे करण्यासाठी प्रक्रिया संयंत्रे स्थापित करायची असतील, तर पायाभूत सुविधा तयार करण्यासाठी आणि सुरक्षितता उपाययोजना करण्यासाठी वेळ, पैसा आणि प्रयत्न लागतील.
मध्ये चीनचे वर्चस्व असलेले स्थानदुर्मिळ पृथ्वीपुरवठा साखळी केवळ प्रक्रिया टप्प्यातच नाही तर प्रवाहाच्या टप्प्यात देखील आहे. असा अंदाज आहे की चिनी कारखान्यांद्वारे उत्पादित उच्च-शक्तीचे दुर्मिळ पृथ्वी चुंबक जागतिक वापराच्या 90% पेक्षा जास्त आहेत. या तयार पुरवठ्यामुळे, अनेक इलेक्ट्रॉनिक उत्पादन उत्पादकांनी, मग ते परदेशी असोत किंवा देशांतर्गत ब्रँड, ग्वांगडोंग आणि इतर ठिकाणी कारखाने स्थापन केले आहेत. चीनमध्ये स्मार्टफोनपासून ते इअरप्लगपर्यंत आणि इतर अनेक ठिकाणी तयार उत्पादने तयार केली जातात.
पोस्ट वेळ: नोव्हेंबर-२७-२०२३