परिचय
ची सामग्रीबेरियमपृथ्वीच्या कवचात ०.०५% आहे. निसर्गात सर्वात सामान्य खनिजे म्हणजे बॅराइट (बेरियम सल्फेट) आणि विदराइट (बेरियम कार्बोनेट). बेरियमचा वापर इलेक्ट्रॉनिक्स, सिरेमिक, औषध, पेट्रोलियम आणि इतर क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात केला जातो.
बेरियम मेटल ग्रॅन्यूलचा संक्षिप्त परिचय
| उत्पादनाचे नाव | बेरियम धातूचे कण |
| कॅस | ७४४०-३९-३ |
| पवित्रता | ०.९९९ |
| सूत्र | Ba |
| आकार | २०-५० मिमी, -२० मिमी (खनिज तेलाखाली) |
| द्रवणांक | ७२५ °C (लि.) |
| उकळत्या बिंदू | १६४० °C (लि.) |
| घनता | २५ डिग्री सेल्सिअस (लि.) वर ३.६ ग्रॅम/मिली. |
| साठवण तापमान | पाणी नसलेला परिसर |
| फॉर्म | रॉडचे तुकडे, तुकडे, ग्रॅन्यूल |
| विशिष्ट गुरुत्वाकर्षण | ३.५१ |
| रंग | चांदी-राखाडी |
| प्रतिरोधकता | ५०.० μΩ-सेमी, २०°C |
1.इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योग
बेरियमचा एक महत्त्वाचा उपयोग म्हणजे व्हॅक्यूम ट्यूब आणि पिक्चर ट्यूबमधून ट्रेस वायू काढून टाकण्यासाठी गेटर म्हणून. हे बाष्पीभवन गेटर फिल्मच्या स्थितीत वापरले जाते आणि त्याचे कार्य म्हणजे उपकरणातील आसपासच्या वायूसह रासायनिक संयुगे तयार करणे जेणेकरून अनेक इलेक्ट्रॉन ट्यूबमधील ऑक्साईड कॅथोड हानिकारक वायूंशी प्रतिक्रिया देऊ नये आणि कार्यक्षमता बिघडू नये.
बेरियम अॅल्युमिनियम निकेल गेटर हा एक सामान्य बाष्पीभवन गेटर आहे, जो विविध पॉवर ट्रान्समिशन ट्यूब, ऑसिलेटर ट्यूब, कॅमेरा ट्यूब, पिक्चर ट्यूब, सोलर कलेक्टर ट्यूब आणि इतर उपकरणांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वापरला जातो. काही पिक्चर ट्यूबमध्ये नायट्राइडेड बेरियम अॅल्युमिनियम गेटर वापरतात, जे बाष्पीभवन एक्झोथर्मिक अभिक्रियेत मोठ्या प्रमाणात नायट्रोजन सोडतात. जेव्हा मोठ्या प्रमाणात बेरियम बाष्पीभवन होते, तेव्हा नायट्रोजन रेणूंशी टक्कर झाल्यामुळे, गेटर बेरियम फिल्म स्क्रीन किंवा शॅडो मास्कला चिकटत नाही तर ट्यूब नेकभोवती गोळा होते, ज्यामुळे केवळ गेटरची कार्यक्षमता चांगली नसते, तर स्क्रीनची चमक देखील सुधारते.
2.सिरेमिक उद्योग
बेरियम कार्बोनेटचा वापर मातीच्या ग्लेझ म्हणून करता येतो. जेव्हा बेरियम कार्बोनेट ग्लेझमध्ये असते तेव्हा ते गुलाबी आणि जांभळे रंगाचे बनते.
बेरियम टायटेनेट हा टायटेनेट मालिकेतील इलेक्ट्रॉनिक सिरेमिक्सचा मूलभूत मॅट्रिक्स कच्चा माल आहे आणि तो इलेक्ट्रॉनिक सिरेमिक्स उद्योगाचा आधारस्तंभ म्हणून ओळखला जातो. बेरियम टायटेनेटमध्ये उच्च डायलेक्ट्रिक स्थिरांक, कमी डायलेक्ट्रिक नुकसान, उत्कृष्ट फेरोइलेक्ट्रिक, पायझोइलेक्ट्रिक, दाब प्रतिरोध आणि इन्सुलेशन गुणधर्म आहेत आणि ते सिरेमिक संवेदनशील घटकांमध्ये, विशेषतः सकारात्मक तापमान गुणांक थर्मिस्टर्स (PTC), मल्टीलेयर सिरेमिक कॅपेसिटर (MLCCS), थर्मोइलेक्ट्रिक घटक, पायझोइलेक्ट्रिक सिरेमिक्स, सोनार, इन्फ्रारेड रेडिएशन डिटेक्शन एलिमेंट्स, क्रिस्टल सिरेमिक कॅपेसिटर, इलेक्ट्रो-ऑप्टिकल डिस्प्ले पॅनेल, मेमरी मटेरियल, पॉलिमर-आधारित कंपोझिट मटेरियल आणि कोटिंग्जमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.
३.फटाके उद्योग
बेरियम क्षार (जसे की बेरियम नायट्रेट) चमकदार हिरव्या-पिवळ्या रंगाने जळतात आणि बहुतेकदा फटाके आणि ज्वाला बनवण्यासाठी वापरले जातात. आपल्याला दिसणारे पांढरे फटाके कधीकधी बेरियम ऑक्साईडने बनवले जातात.
४. तेल काढणे
बेराइट पावडर, ज्याला नैसर्गिक बेरियम सल्फेट म्हणूनही ओळखले जाते, ते प्रामुख्याने तेल आणि वायू ड्रिलिंग चिखलासाठी वजनदार एजंट म्हणून वापरले जाते. चिखलात बॅराइट पावडर टाकल्याने चिखलाचे विशिष्ट गुरुत्व वाढू शकते, चिखलाचे वजन भूगर्भातील तेल आणि वायूच्या दाबाशी संतुलित करता येते आणि त्यामुळे स्फोट होण्याचे अपघात टाळता येतात.
५. कीटक नियंत्रण
बेरियम कार्बोनेट ही एक पांढरी पावडर आहे जी पाण्यात अघुलनशील असते परंतु आम्लात विरघळते. ती विषारी असते आणि बहुतेकदा उंदरांच्या विषारी पदार्थ म्हणून वापरली जाते. बेरियम कार्बोनेट जठरामधील हायड्रोक्लोरिक आम्लाशी प्रतिक्रिया करून विषारी बेरियम आयन सोडू शकते, ज्यामुळे विषबाधा होऊ शकते. म्हणून, आपण दैनंदिन जीवनात अपघाती सेवन टाळले पाहिजे.
६.वैद्यकीय उद्योग
बेरियम सल्फेट हा गंधहीन आणि चवहीन पांढरा पावडर आहे जो पाण्यात किंवा आम्ल किंवा अल्कलीमध्ये विरघळत नाही, म्हणून तो विषारी बेरियम आयन तयार करत नाही. गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल इमेजिंग तपासणीसाठी एक्स-रे तपासणीसाठी हे सहसा सहायक औषध म्हणून वापरले जाते, ज्याला सामान्यतः "बेरियम मील इमेजिंग" म्हणून ओळखले जाते.
रेडिओलॉजिकल तपासणीमध्ये बेरियम सल्फेटचा वापर प्रामुख्याने केला जातो कारण ते गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल ट्रॅक्टमध्ये एक्स-रे शोषून घेते आणि ते विकसित करते. त्याचा स्वतःचा कोणताही औषधीय प्रभाव नाही आणि सेवनानंतर ते शरीरातून आपोआप बाहेर टाकले जाईल.
हे अनुप्रयोग बहुमुखी प्रतिभा दर्शवितातबेरियम धातूआणि उद्योगात त्याचे महत्त्व, विशेषतः इलेक्ट्रॉनिक्स आणि रासायनिक उद्योगांमध्ये. बेरियम धातूच्या अद्वितीय भौतिक आणि रासायनिक गुणधर्मांमुळे ते अनेक उद्योगांमध्ये एक अपरिहार्य भूमिका बजावते.
पोस्ट वेळ: जानेवारी-०६-२०२५